(Vrouwelijk) Leiderschap ?

Sinds 1759 heeft Amerika in totaal 46 presidenten gekend. Verspreid over 265 jaar en 59 termijnen waren dit 46 mannen die de dienst uitmaakten. Door de jaren heen hebben meer dan 50 vrouwen een gooi gedaan naar het presidentschap. Maar een vrouw aan het spreekwoordelijke roer is nog niet voorgekomen. 

Hoe komt het dat leiders over algemeen zelfs in deze tijd vaak mannen zijn? Een vrouwelijke minister-president in Nederland of een vrouwelijke president in Amerika hebben we nog niet gezien. 

Hoe kan het dat deze historische momenten nog moeten plaatsvinden? 

Netwerken

Liza Mügge (universitair hoofddocent politicologie) stelde dat je, om als politieke kandidaat op ‘de’ lijst te komen, veel moet netwerken. Dit netwerken heb je nodig om jezelf zichtbaar te maken. Maar deze netwerken worden meestal door mannen gedomineerd. Als vrouw moet je dus net een stap harder werken om jezelf kandidaat te kunnen stellen.

De media

Zijn vrouwen eenmaal actief in de politiek en zichtbaar voor het publiek dan krijgen zij, net als mannen, te maken met kritiek. Bij vrouwen is die kritiek vaak net even anders ingestoken: “Je ziet dat vrouwen eerder op de persoon worden aangevallen dan op de inhoud" – Documentairemaker Melisa Can. Vrouwen krijgen vaker te maken met aanvallen op hun gender en hun leeftijd in plaats van op de inhoud. 

Vrouwen krijgen daarnaast in de media nog te vaak te maken met stereotypering. Zo werd aan Jacina Ardern (enkele uren nadat zij als premier van Nieuw Zeeland werd beëdigd) gevraagd naar haar kinderwens. De benen van Theresa May en Nicola Sturgeon kregen pagina grote aandacht tijdens de Brexit-onderhandeling. Zo zijn er nog tal van andere voorbeelden waarbij vrouwen eerder worden beoordeeld op uiterlijkheden zoals figuur en kleding in plaats van op de inhoud.

Het meest recente voorbeeld waarbij het niet om de inhoud gaat, maar waar op de persoon wordt beoordeeld bij de huidige Amerikaanse verkiezingen:
Kamala Harris zou een affaire hebben gehad met een getrouwde man in 1994. Deze getrouwde man, Willie Brown, leefde echter al gescheiden van zijn vrouw.  Google je dit dan is één van de eerste headlines die je tegenkomt: "Fact Check: Kamala Haris was Willie Brown’s Mistress and he made her career?”. 

‘Mannelijk’ of ‘vrouwelijke’ eigenschappen

Uit een onderzoek van de universiteit van New York is gebleken dat succesvolle vrouwen vooral negatieve eigenschappen worden toegedicht. De onderzoekers lieten werknemers uit het bedrijfsleven een foto van een vrouw zien. Wanneer de vrouw een nieuwe collega zou zijn, dan werd zij gezien als aardig – maar wel minder capabel dan een man. Werd er aangegeven dat dezelfde vrouw een hoge functie zou bekleden; dan was ze sluw, manipulatief en ijskoud. 

Psycholoog Romy van der Lee (vrije Universiteit van Amsterdam) legt uit dat bepaald gedrag bij mannen wordt beloond, hetzelfde gedrag bij vrouwen wordt afgeschaft. Zo is een man besluitvaardig en assertief – een echte vent. Besluitvaardigheid bij een vrouw wordt gezien als een teken van bazigheid. Dragana Stojmenovska bevestigt dit beeld. Vrouwen zouden gezien worden als minder capabel. Het beeld van een manager is vaak een rationeel persoon, dit terwijl vrouwen vaker als emotioneel worden gezien.

“Vrouwelijk leiderschap is niet heel anders dan mannelijk leiderschap. Wel zie je dat vrouwen het vaak net iets beter doen dan mannen. Eigenlijk doen alle vrouwelijke leiders het over de hele linie gezien iets beter dan mannen. Maar niet omdat ze nou zoveel vrouwelijker zijn. De weg naar de top is voor vrouwen lastiger dan voor mannen. Dat komt door onze stereotiepe opvattingen over een goede leider. Die is daadkrachtig, dominant, met een sterke visie, daarbij denken we eerder aan een man. Een ‘goede’ vrouw is daartegenover bescheiden, zorgaam en treedt niet op de voorgond” – Janka Stoker (hoogleraar Rijksuniveristeit Groningen). “De weg naar de top is moeilijker voor vrouwen, dus wie boven komt drijven is écht goed.”

Als vrouwen in het bedrijfsleven al vaker worden onderschat, in hoeverre onderschatten we dan een vrouw die niet een bedrijf maar een heel land wil besturen? 

Wist je trouwens dat de top 3 gelukkigste landen, volgens 'The Happiness Report', een vrouw aan het roer hebben staan? Sanna Marin (Finland), Mette Frederiksen (Denemarken) en Katrin Jakobsdóttir (IJsland)